دورنمای پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی در یک دهه آینده تلفیق بیولوژی و هوش مصنوعی
به گزارش نقشه، رئیس پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی با تشریح دورنمای این پژوهشگاه در یک دهه آینده اظهار داشت: در قسمت ژن درمانی و هوش مصنوعی تلاش داریم با تلفیق بیولوژی و تعامل با این رشته ها و گرایش ها بتوانیم خیلی از فعالیتهای جدید را در چارچوب بیودیسکاوری ها و هوش مصنوعی دنبال نماییم.
به گزارش نقشه به نقل از ایسنا، در دهه ۶۰ رویان بر مبنای نیاز جامعه در درمان ناباروری و با نگاه مدبرانه ای شکل گرفت که شاید اگر این نیاز نبود رویانی هم توسط زنده یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی تاسیس نمی شد.
بمناسبت ۸ خردادماه سالروز تشکیل پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی توسط دکتر سعید کاظمی آشتیانی، دکتر عبدالحسین شاهوردی رئیس این پژوهشگاه به تشریح عملکرد و دورنمای کارهای این مرکز پرداخت.
در دهه شصت، دومین گروه بیمارانی که به خارج از کشور برای درمان می رفتند، گروه ناباروری و درمان نازایی بودند. در آن زمان علم درمان ناباروری در دنیا جدید بود و ناباروری هم در آن مقطع بعنوان یک نقص و بیماری شناخته می شد؛ و این مورد یکی از دغدغه های خانواده ها بود؛ بخصوص دغدغه ای که با فرهنگ مشرق زمین همخوانی نداشت و این زندگی افراد را تحت الشعاع قرار می داد. بنابراین خیلی از آنها حاضرند در زندگی شان برای درمان نازایی هزینه هایی بپردازند تا چراغ خانه شان روشن شود و احساس می کنند که آینده عمرشان با حضور بچه ها استمرار پیدا می کند و بنا بر این هزینه های زیادی را در این جهت می کنند.
جهاددانشگاهی با عنایت به برگزاری دومین کنگره ای که در زمینه زنان و ناباروری با همکاری جهاددانشگاهی علوم پزشکی ایران برگزار شده بود و کارهای اجرایی که در این کنگره عهده دار بود وارد این عرصه شد و احساس نیاز کرد؛ بنابراین با شناختی که نسبت به جامعه هدف پیدا کرد و از آن طرف اطلاع و شناختی که نسبت به جامعه علمی داشت در این حوزه ورود پیدا کرد.
در آن زمان دکتر سعید کاظمی آشتیانی مسئولیت بخش تحقیقات جهاددانشگاهی علوم پزشکی ایران را عهده دار بودند و با یک انرژی خاصی در بحث زمین، ساختمان، تجهیزات و هم تربیت نیروی انسانی با تعلق خاطر و نگاهی مثبت این مسئله را دنبال کرد. این درحالی بود که همه اعضای هیأت رییسه جهاددانشگاهی علوم پزشکی ایران و همینطور همکارانمان در دفتر مرکزی جهاددانشگاهی حامی این جریان بودند که این کار تحقق پیدا کند.
از دوراندیشی دکتر کاظمی این بود که به سبب تسریع در کار با طرح دو مبحث در دفتر مقام معظم رهبری و اشاره به لزوم این کار با عنایت به مشکلاتی که در خانواده های ایرانی برای سفر به خارج به وجود می آمد و مسایل فرهنگی که به این مسأله حاکم می شد، دفتر مقام معظم رهبری و شخص رهبر در این حوزه هم حمایت های مالی و هم حمایت های معنوی به خرج دادند و در خرداد ماه سال ۱۳۷۰ چراغ این مجموعه روشن شد؛ البته مقدمات این کار در سال ۱۳۶۹ به صورت غیررسمی آغاز شد و پژوهشگاه رسما در ۸ خرداد ماه ۱۳۷۰ با حضور وزیر وقت کارش را آغاز کرد.
آموزش و پژوهش دو بال خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان
اما نکته ای که سبب شد رویان به جایگاه خاصی برسد همان نگاه ابتدایی یعنی توجه به آموزش، پژوهش و خدمات تخصصی است که آموزش و پژوهش بعنوان بال های خدمات تخصصی در نظر گرفته شد و با همان نگاه و رویکرد کار را دنبال شد و خدا را شکر می نماییم هنوز هم شاهد این هستیم که آن نگاه و آن همت سال هفتاد در چارچوب پژوهشگاه رویان کار خودش را دنبال می کند و به سبب نیت خیری که در آن زمان بود و با آن نگاه، ما امروز می بینیم که پژوهشکده های دیگری هم در کنار فعالیت ناباروری کار خودشان را شروع کرده اند.
اگر تجربه ما در قسمت پژوهش ناباروری نبود شاید به عرصه های جدید ورود پیدا نمی کردیم و نگاه خاصی هم که دفتر مقام معظم رهبری نسبت به این قضایا داشتند همان بخش فرهنگی کار بود که احساس می کردند اگر در یک فضای سالم و با یک گروه معتقد و مقید به امور شرعی کار صورت گیرد، مسلماً کار مطلوب تری را به دست می آورد که خدا را شکر می نماییم که همیشه این نگاه در پژوهشگاه رویان حاکم و جاری بوده و امروز با توسعه این علوم مباحث اخلاقی زیادی مطرح گردیده است و امروز دغدغه مقام معظم رهبری بیشتر حس می شود که جا دارد در زمینه های اخلاقی و مواردی که دراین زمینه است قوانین و تدابیری تهیه شود که امیدوار است در این حوزه پژوهشگاه رویان قدم های مؤثری را بردارد.
** میتوان اظهار داشت که پژوهشگاه رویان امروزه از نام ها و نشان های شاخص شتاب و پیشرفت علمی کشور است، ( در واقع امروز رویان، برندی نامدار و جاودان است) که هرجا مخاطب ایرانی نام رویان را می شنود، احساس عزت مندی، افتخار و دلبستگی به ایران عزیز پیدا می کند، که یکی از دلایل این امر توجه تأمین نیاز کشور و کشورهای دیگر چه در حوزه خدماتی و چه تولید محصولات پیشرفته سلولی است. درمورد کارهای پژوهشی و آموزشی و سپس درمانی این مجموعه هم توضیحاتی بفرمایید و این که آیا تابحال به راه اندازی شعبه های دیگر پژوهشگاه رویان در کشورهای دیگر اندیشیده اید؟
همانطور که عنوان شد در ارتباط با کارهای رویان اساس تفکر، آموزش به همراه پژوهش برای ارائه خدمات تخصصی است و با همین نگاه و نیت خیر و همت جهادگونه ای که همکاران در پژوهشگاه رویان دنبال کردند اتفاقات خوب و مبارکی افتاده است. در زمینه ناباروری ما امروز بخصوص در قسمت ارائه خدمات، کلیه خدماتی که در بهترین مراکز کشورهای پیشروی علمی انجام می دهند در پژوهشگاه رویان ارائه می دهیم و با نگاه بلندی که همکارانمان در پژوهشگاه داشته اند در انتقال این تجربیات به مراکز و افراد متخصص دیگر هم کوتاهی نکردیم و در توسعه علم در کشور هم موثر بوده ایم.
امروز بیشتر از هشتاد مرکز درمان ناباروری در کشور چه در قسمت خصوصی و چه دولتی خدمات ارائه می دهند که رویان نقش مؤثری را در این حوزه به خودش مختص کرده است.
در بخش پژوهش در زمینه درمان ناباروری فعالیت هابه گونه ای بوده است که هر فعالیتی که در قسمت درمان برای انجام در نظر داشتیم قبلش در پژوهش تجربه می کردیم؛ چون که خدمات تخصصی به سبب تازه بودن این دانش بسیاری از فوت و فن های کار را در آموزش کوتاه مدت به متخصصان ما در خارج از کشور نمی دادند و نیاز بود با پژوهش به این تجربیات دست پیدا کنیم که این اتفاق هم افتاد و توانستیم در زمینه های مختلف دراین زمینه کارهای وزینی را انجام دهیم.
قرار گرفتن پژوهشگاه رویان بین ۱۰ مرکز برتر
بنابراین، امروز شاهد می باشیم که نشریه ای معتبر در کشور آمریکا حاصل تلاش دو دهه مرکز خدمات تخصصی و پژوهشی این علوم را بررسی و پژوهشگاه رویان را بعنوان ده مرکز برتر معرفی می کند.
در بخش آموزش هم امروزه در بحث درمان ناباروری اتفاقات خوبی افتاده است و دوره های تخصصی و دوره دکتری برای رشته های بیولوژی، پزشکی تولید مثل و یا جنین شناسی در این مجموعه انجام می شود. امروز رویان در قسمت فلوشیپ ناباروری مردان و فلوشیپ ناباروری زنان دانشجویانی را از دانشگاه های مختلف تربیت می کند که این جزو اتفاقات بسیار خوبی است که در توسعه دانش داشته است.
اتفاق دیگری که دراین زمینه برای توسعه علم در کشور افتاد، انتشار مجله علمی در زمینه ناباروری بود که سعی کردیم تا تجربیات علمی مجموعه را به شکل مقاله در اختیار محققان داخل و خارج از کشور بگذاریم یا این تجربیات را در چارچوب کتاب های علمی به زبان انگلیسی و فارسی بتوانیم تولید نماییم و در اختیار جامعه بومی بگذاریم.
ورود پژوهشگاه در زمینه سلول درمانی
تجربه ای که در قسمت ناباروری داشتیم این جرات و جسارت را به محققان ما داد تا در زمینه سلول های بنیادی، سلول درمانی، ژن درمانی و همینطور بحث های بیوتکنولوژی که مصداقش همانند سازی است ورود پیدا نماییم. در واقع با روشن شدن چراغ این فعالیت ها، پژوهشکده های جدید در پژوهشگاه رویان شروع به کار کردند که در این حوزه اتفاقات خوبی را در آموزش، پژوهش و خدمات تخصصی ارائه دادیم وامروز بعنوان کارهای شاخص در این حوزه خیلی از کارهای ما که از لابراتوار شروع شده بود و به مدلهای حیوانی به سرانجام رسیده بود جای خویش را در قسمت درمانی باز کرد و حاصل این تجربیات را در چارچوب شرکتهای دانش بنیان مانند شرکت بن یاخته های رویان یا شرکت سل تک فارمد ادامه می دهد. این موارد چشم انداز روشنی را در این حوزه روبه روی محققان پژوهشگاه رویان باز می کند و امیدوار هستیم که این نتایج برای مردم عزیز ملموس باشد که در هر صورت نیاز است که کار آزمایی های بالینی به سرانجام برسد.
شبیه سازی حیوانات
در زمینه همانند سازی هم مصداق عینی آن حیوانات شبیه سازی شده هستند که با کسب این دانش همکاران مجموعه می توانند در چارچوب شرکتهای دانش بنیان و در زمینه تکثیر حیوانات با پتانسیل ژنتیکی خوب در کشور کار را دنبال کنند.
در عرصه توسعه پژوهشگاه، در اصفهان پژوهشکده ای را داریم، در شهر بابل فضایی را داریم و همکاری هایی با مجموعه صدرا در شیراز وجود دارد که امیدوار هستیم به نتیجه برسد. در خارج از کشور هم تعاملات خوبی با کشورهای منطقه همچون الجزایر و عراق داریم که امیدوار هستیم در این حوزه ها بتوانیم هم کارهای پژوهشی مشترک و هم کارهای خدمات تخصصی را با آنها داشته باشیم.
** اقدامات رویان در حوزه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی بعنوان یک تحول در دنیای پزشکی بشمار می رود و پیشرفت هایی که رویان دراین زمینه داشته، نوید بخش آینده روشنی برای ایران و ایرانی است. لطفا در مورد این حوزه علمی هم توضیحاتی بفرمایید و اینکه آیا ورود به این حوزه دستاوردی برای کشور داشته است؟
در زمینه سلول های بنیادی بعد از تولید سلول ها و رده های سلولی یک اتفاق خیلی مبارکی افتاد که در قسمت پژوهشی و قسمت های مختلف دنبال شد. امروز پژوهشگاه رویان در انجمن سلول های بنیادی، چه در مقالات و چه در سایت انجمن سلول های بنیادی، جزو ۱۰ کشور برتر ثبت شده است.
با شروع کارهای سلول های بنیادی در پژوهشگاه رویان، سرعت توسعه این علم در دنیا زیاد شد، که پژوهشگاه رویان هم همگام با آن گام برداشت. امروز بحث های ژن درمانی و استفاده از محصولات سلولی بعنوان دارو و یا یک روند درمانی مکمل اشاره می شود که همکاران رویانی پا به پای مراکز دیگر پیشرو در دنیا حرکت می کنند.
ژن درمانی دغدغه اصلی پژوهشگاه رویان
در بخش درمان با سلول اتفاقات خوبی افتاده که در چارچوب همین شرکت سل تک فارمد در برخی از بیماری ها توانسته است مجوزهای اولیه را از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بگیرد. امروز بحث ژن درمانی بعنوان دغدغه اصلی پژوهشگاه رویان در دستور کار است. اما نکته ای که وجود دارد اینست که تعاملات در قسمت کارآزمایی های بالینی هزینه های زیادی را به مجموعه رویان تحمیل می کند که سرعت رشد این فعالیت ها مقداری نسبت به گذشته کندتر است و امیدوار هستیم که برخی از نتایج به بازار برسد و با ملموس شدن نتایج بتوان پروژه های دیگر را حمایت کنیم؛ چه با کمک خیرین یا بخش خصوصی بتوانیم به این فعالیت ها سرعتی منطقی دهیم.
** امروزه شاهد رشد تعداد مبتلایان به سرطان در جامعه هستیم و تعداد خیلی از افراد جامعه با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند و درمان های متداول این بیماری هم برداشتن تومور سرطانی و شیمی درمانی است که هر کدام عواقب خاص خودشان را دارند. اما هم اکنون می دانیم که رویکرد درمان سرطان درحال تغییر است و رویان هم در مبحث ایمونوتراپی و استفاده از سلول های ایمنی اقداماتی کرده که آحاد مردم کمتر اطلاعاتی در این خصوص دارند. آینده درمان سرطان را چطور پیشبینی می کنید؟
همانطور که می دانید، با عنایت به سبک زندگی مردم، آلودگی ها و بسیاری عوامل دیگر، نه تنها در ایران بلکه در دنیا، بیماری سرطان توسعه پیدا کرده است. اما اتفاقی که در سطح جهانی افتاده اینست که هم داروهای سرطان و هم پروتکلهای درمانی سرطان تغییراتی پیدا کرده که خیلی از عوارض ناشی از بیماری را کمتر می کند که این بر اثر توسعه بیوتکنولوژی در زمینه تولید داروهایی با پروتئین های نوترکیب است یا درمان های لوکال که بتواند هدفمند آن سلول سرطانی را هدف قرار دهد.
حفظ باروری در بیماران سرطانی
ما در پژوهشگاه رویان بر مبنای فیلدهای خودمان چند نگاه داریم:
یکی بخش حفظ باروری در بیماران سرطانی است که امکان دارد برخی ازدواج کرده باشند و یا ازدواج نکرده باشند یا برخی بالغ یا نابالغ هستند که درصورتیکه در راه درمان قرار بگیرند، تلاش می نماییم تا این افراد قبل از شیمی درمانی و یا پرتو درمانی بتوانند به شکلی سلول جنسی شان و یا بافت حاوی سلول جنسی را در بانکهای گامت فریز نماییم و همینطور با بهره گیری از ذوب کردن اینها بعد از درمان سرطان این افراد قوت قلب و امیدواری داشته باشند تا با همان سلول جنسی خودشان بتوانند صاحب فرزند شوند.
مبارزه با سرطان مغز در کودکان
رویکرد دیگر پژوهشگاه رویان، سلول درمانی و ژن درمانی است که یکی از کارهای ما مبارزه با سرطان مغز در کودکان بوده که یکی از همکاران با کمک مجهز کردن سلول های ایمنی و برگشتشان به بدن که نتایج خوبی گرفته که در چارچوب یک شرکت دانش بنیان این فعالیت را ادامه می دهد و پروژه هایش را در رویان دنیال می کند. در قسمت ژن درمانی هم در بحث سرطان خون قدم هایی را برداشته ایم و در ابتدای راه هستیم و نیاز است که بیشتر دراین زمینه فعالیت نماییم.
حفظ سلول های بنیادی افراد
نگاه و رویکرد دیگر رویان، حفظ سلول های بنیادی افراد است که قبل از درمانشان بتوانیم سلول های بنیادی مغز استخوان آنها را در افراد بالغ نگهداری نماییم و یا سلول های بنیادی خون بندناف کودکانی که به دنیا می آیند را ذخیره نماییم و تا در درمان ها مورد استفاده قرار گیرد. که امروز این مورد در چارچوب شرکت دانش بنیان بن یاخته های رویان در حال انجام می باشد و در درمان سرطان های خونی نتایج بسیار خوبی داشته و امید داریم حفظ و نگهداری سلول های بنیادی بتواند باری از دوش جامعه دردمند برداشته شود.
در بخش پروتکلهای درمانی هم امیدواریم طوری شود که کارآزمایی های بالینی که شروع شده نتایجش بشکلی شود که در چارچوب درمان دنبال شود.
** اقدامات و فعالیت ها و موفقیت های پژوهشگاه رویان در سطح ملی و بین المللی انکار ناپذیر است و آن چه تابحال مطرح شده بر مبنای مستندات و شواهد علمی بوده است. اقدامات در مورد تجاری سازی این یافته های پژوهشی و علمی و رفع نیازهای علمی و تخصصی جامعه چیست؟
در صحبت قبلی، اشاره ای به شرکتهای دانش بنیان کردم. احساس ما اینست که اگر کاری بخواهد ماندگار شود و توسعه پیدا کند، باید منافع افرادی که دراین زمینه تحقیق می کنند را تأمین نماییم.
فعالیت بیشتر از ۱۲ شرکت دانش بنیان
در این عرصه موفق شدیم این فضا را برای محققان مان باز نماییم و امروز بیشتر از ۱۲ شرکت دانش بنیان توسط همکاران رویان در مراکز رشد رویان و مراکز رشد دیگر فعال می باشند و خوشحالیم که توانسته ایم این مسیر را ایجاد نماییم و اعتقاد داریم لازم است تا نتایج علمی به بازار برسد. شاید محدودیت هایی داشته باشیم اما بنظر می رسد در چارچوب شرکتهای دانش بنیان و یا مشارکت با بخش خصوصی و کمک خیرین سلامت استمرار این فعالیت ها بیمه شود.
** دورنمایی که شما برای پژوهشگاه رویان در یک دهه آینده تصور می کنید چیست؟ تکنولوژی های جدید و شاخصی که فکر می کنید در ۵ سال آینده در پژوهشگاه رویان ظهور و گسترش پیدا می کند چیست ؟ و آیا فناوری های شاخص و نو ظهوری مثل بیو دیسکاوری و هوش مصنوعی می تواند ترسیمی از آینده رویان باشد و آیا به نظر شما تابحال توجه ویژه ای به این مورد شده است؟
احساس ما اینست که در این سه دهه بتوانیم کار فرهنگی را در جامعه علمی کشور انجام دهیم و آن اینست که کارهای سختی که دیگران نمی توانند انجام دهند یا انجام نداده اند را به سرانجام برسانیم. به لطف خداوند و حمایت هایی که از پژوهشگاه رویان انجام گرفت این صورت گرفت.
انجام کار فرهنگی در جامعه علمی کشور
تلاش داریم این فرهنگ را که در چارچوب پژوهش و آموزش است چه در داخل و چه در خارج از کشور تسری دهیم و امیدواریم در دهه آینده شرکتهای دانش بنیان پژوهشگاه رویان ریشه دوانده و مستقل شوند و خودشان از حامیان مالی پژوهشگاه رویان برای تحقیق و توسعه علم شوند.
تولید پروتئین های نوترکیب
هدف اینست در تولید پروتئین های نوترکیب نتایج را به نقطه قابل قبولی برسانیم؛ امید داریم در مبحث کارآزمایی های بالینی در یک دهه آینده نتایجی ملموس تر کسب نماییم. همینطور در تلاش هستیم در قسمت ژن درمانی و هوش مصنوعی که از موضوعات روز هستند، با تلفیق بیولوژی و تعامل با این رشته ها و گرایش ها بتوانیم خیلی از کارهای جدید را در چارچوب بیودیسکاوری ها و هوش مصنوعی دنبال نماییم.
منبع: نقشه
این مطلب Go Map را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط در نقشه
نظرات بینندگان نقشه در مورد این مطلب