گزارش فناوری مهر؛
حجم جهانی دیتا 26 برابر فاصله زمین تا ماه می شود!
نقشه: متخصصان حوزه فناوری 5 پیش بینی را برای آینده کلان داده های دنیا ارایه داده اند که برمبنای آن حجم جهانی داده تا سال 2025 به اندازه 26 برابر فاصله زمین تا ماه می رسد.
به گزارش نقشه به نقل از مهر، با تداوم روند گسترش اینترنت در سالهای اخیر، حجم داده های جهان از یک دهه پیش رشد تصاعدی خودرا آغاز نموده است. توسعه شبکه های اجتماعی، کاوشهای اینترنتی، پیام های متنی، فایل های چندرسانه ای دانلود و آپلود شده و دستگاه های متصل به اینترنت، منشأ اصلی این افزایش حجم محسوب می شوند. به عبارت دیگر جمع آوری اطلاعات از طرق یاد شده، سبب پدیداری حجم بسیار گسترده ای از اطلاعات شده است که با عنوان کلان داده شناخته می شود. طبق گزارش وبگاه آماری «Statista»، ارزش حجم فعلی داده های موجود در جهان رقمی بیش از ۴۹ میلیارد دلار است. امروزه همه نهادهای بزرگ به نحوی درحال تحلیل و آنالیز کلان داده ها هستند و از نتایج این بررسی ها در سیاستگذاری کلان خود استفاده می نمایند. در این نوشتار به بررسی نظرات متخصصان و ۵ پیش بینی محتمل در مورد آینده این حوزه، خواهیم پرداخت. ۱. حجم داده ها همچنان افزایش خواهد یافت و انتقال داده ها به فضای ابری سرعت می گیرد غالب کارشناسان این حوزه، براین باورند که روند تصاعدی افزایش حجم داده های تولید شده، در آینده، همچنان تداوم خواهد یافت. شرکت «seagate»، از مؤسسات فعال در حوزه داده، در یکی از گزارش های خود با عنوان «Data Age ۲۰۲۵»، پیش بینی می کند که حجم جهانی داده، تا سال ۲۰۲۵، به ۱۷۵ زتابایت خواهد رسید. برای درک بهتر این حجم، می توان از مثال فاصله زمین تا ماه استفاده نمود. اگر حجم داده های جهانی را در سال ۲۰۱۳، دو سوم فاصله زمین تا ماه در نظر بگیریم، این رقم تا سال ۲۰۲۵، به ۲۶ برابر این مسافت افزایش خواهد یافت. روند رشد اینترنت اشیا و افزایش تعداد کاربران اینترنت که از خدمات آنلاین و رسانه های اجتماعی استفاده می نمایند، مبنای این پیش بینی قرار گرفته است. ۲. یادگیری ماشینی، چشم انداز حوزه آنالیز کلان داده ها را متحول خواهد ساخت به عقیده متخصصان، یادگیری ماشینی، یکی از فناوری هایی است که در آینده کلان داده ها، نقش به سزایی ایفا می کند. انتظار می رود که توسعه یادگیری ماشینی این حوزه را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. یادگیری ماشینی، به سرعت درحال رشد است. وی لی، مدیر ارشد شرکت اینتل، می گوید: «یادگیری ماشینی هر سال پیچیده تر می شود و متخصصان هنوز درکی از پتانسیل کامل آن ندارند.» این گزاره در عین جذابیت، تا حدودی ترسناک نیز هست. ربات های هوشمند از یک سو زندگی را برای ما آسان می کنند و از طرف دیگر، دخالت یادگیری ماشینی در مواردی چون تعیین صلاحیت افراد برای دریافت وام بانکی، چالش های اخلاقی مختلفی را ایجاد کرده است. ۳. تقاضا برای متخصصان حوزه داده افزایش خواهد یافت حوزه تخصصی علم داده، موقعیت شغلی جدیدی در خیلی از سازمان ها شمرده می شود. برمبنای پیش بینی ها، نیاز به این دست متخصصان بصورت مداوم درحال افزایش است. باتوجه به رشد سریع حجم داده ها در جهان، افزایش چشم گیر تقاضا برای متخصصان حوزه علوم داده، به هیچ وجه دور از ذهن نیست. کلان داده ها بدون تحلیل و آنالیز دقیق، کاملاً بلا استفاده هستند و قرارگیری آنها در دستور کار آنالیز از طرف کارشناسان این حوزه است که به نتایج جنبه کاربردی می دهد. ۴. حریم خصوصی موضوعی داغ باقی می ماند دغدغه های کلان امنیت داده و حفظ حریم خصوصی، از زمان شکل گیری مفهوم حقوق شهروندی، مورد توجه بوده است. تداوم روند افزایش حجم داده ها، چالش های بیشتری را در این عرصه پدید آورده است. از آن جایی که سطح حفاظت از داده ها، هیچ گاه نمی تواند با نرخ رشد حجم اطلاعات یکسان باشد، بنابراین، این مسئله همچنان چالشی بزرگ برای کاربران و فعالان این حوزه خواهد بود. بطور کلی، بااینکه خیلی از سازمان ها با سیاست های حفظ حریم خصوصی بعنوان یک روال قانونی پیش فرض برخورد می کنند، اما نگاه کاربران دراین زمینه تا حدود زیادی تغییر کرده است. آنها درک می کنند که اطلاعات شخصی شان در خطر است و از همین روی به آن دسته از سازمان ها اعتماد می کنند که شفافیت داشته باشند و کنترل کاربر بر داده ها را تضمین کنند. ۵. داده های «سریع» و «قابل اجرا» در اولویت قرار می گیرند داده های «سریع» و «قابل اجرا»، دو گونه از اطلاعات هستند که پیش بینی می شود، نسبت به دیگر اقسام کلان داده ها، رشد بیشتری داشته باشند. داده های سریع، بر خلاف دیگر انواع کلان داده، امکان پردازش سریع و در لحظه را دارند. این دست داده ها از همین روی، ارزش بیشتری برای سازمان ها و شرکتها دارند. داده های سریع، کاربران را به تعاملات آنی معتاد می کند. مشاغل بصورت مداوم درحال دیجیتالی شدن هستند و کاربران نیز توقع بالاترین سطح خدمات شخصی سازی شده را از پلت فرم ها دارند. از همین روی، کارشناسان پیش بینی می کنند که تا سال ۲۰۲۵، حدود ۳۰ در صد از حجم داده ها را چنین اطلاعاتی تشکیل دهد. داده های قابل اجرا نیز، حلقه مفقود میان کلان داده و ارزش کسب وکار است. همانطور که قبل از این نیز گفته شد، داده های بزرگ به خودی خود بدون تجزیه و تحلیل ارزش ندارند. این امر به جهت پیچیدگی حجم بالای کلان داده ها است. با پردازش داده ها به کمک زمینه های تحلیلی، سازمان ها می توانند اطلاعات را دقیق، استاندارد و قابل اجرا کنند. موضوع آینده حکمرانی داده در ایران، مسئله ای است که در طول سالهای اخیر به دغدغه طیف گسترده ای از کارشناسان ایرانی این حوزه بدل شده است. در همین راستا، جواد آزادی، پژوهشگر هسته خط مشی فضای مجازی مرکز رشد دانشگاه امام صادق مقابل السلام، در گفتگو با خبرنگار مهر، اهمیت حکمرانی داده و مصادیق داخلی آنرا تشریح کرد: حکمرانی داده مفهومی است که در بخش های مختلف دولتی، خصوصی و مردمی در دنیا استفاده دارد، آنچه مهمست این است که نقطه اتکای شما کدام بخش باشد و از کدام منظر به این مفهوم می نگرید، بعنوان مثال حکمرانی داده در سطح شرکت ها، از مدیریت و سازماندهی داده ها شروع می شود و در سطوح بالاتر به فراهم آوردن فرصت برابر برای ذی نفعان جهت دسترسی عادلانه به داده ها تعریف می شود و یا از منظر یک دولت عبارت است از نحوه به گردش درآوردن داده در عرصه های مختلف اجتماعی به نحوی که در آن عرصه اجتماعی زیست بوم خودش را ایجاد نموده و نظام سازی کند. وی اظهار داشت: اگر بخواهیم به مصادیق داخلی آن اشاره نماییم می توانیم به خدمات اختصاصی مسیریاب های نشان و بلد در مقایسه با مسیریاب های خارجی اشاره نمود وقتی برای مسیریاب های نشان و بلد امکان دسترسی به اطلاعات شهرداری ها مبتنی بر شماره پلاک اماکن و منازل در روی نقشه های این دو مسیریاب برقرار شد و با به گردش درآوردن یک داده عمومی نظیر شماره پلاک، مزیت رقابتی برای این شرکت های داخلی به وجود آمد که منجر به مهاجرت خودخواسته مردم به مسیریاب های بومی نشان و بلد شد. ۳ نوع حکمرانی داده در سطح جهان آزادی در ادامه با اشاره به مدلها متداول حکمرانی داده در سطح جهانی اضافه کرد: بطور کلی با سه رویکرد حکمرانی داده در سطح جهان مواجهه هستیم، نخستین رویکرد، مربوط به لیبرالیسم است، در کشورهای لیبرال و بطور خاص آمریکایی ها که پلت فرم های اصلی فضای مجازی را در سلطه خویش دارند، حکمرانی داده را از مفهوم آزادی و مالکیت آغاز نموده و با شعارهایی نظیر جریان آزاد اطلاعات و مالکیت شخصی داده ترویج می کنند. این رویکرد نگاه عمدتا اقتصادی به داده دارد و داده در عصر مجازی را اهرمی در خدمت لیبرالیزاسیون جهانی می داند که فرصتی بی بدیل برای جمع آوری و پردازش اطلاعات را با اغراض علمی، تجاری و حتی سیاسی پدید آورده است. به این جهت به گردش درآوردن داده، محور و تکیه اصلی حکمرانی داده در این رویکرد است و ارزش هایی مانند باز بودن [openness]، شفافیت، تقارن اطلاعات و بازار رقابت سالم، تامین زیرساخت های لازم جهت درآمدزایی از داده و … ارزش هایی است که این رویکرد دنبال می کند. به گفته ی ایشان، دومین رویکرد مربوط به نگاه های ناسیونالیستی و بطور مشخص اروپایی ها است که از قرن هفده تاکید ویژه ای بر مرز و دولت-ملت دارند. اروپایی ها با تاکید بر حقوق خصوصی به موضوع حکمرانی داده ورود داشته اند و مقررات عمومی حفاظت از داده[GDPR] را با محوریت داده های خصوصی و حفظ حریم خصوصی طرح می کنند. در این رویکرد، بر ارزشی مانند شفافیت تاکید فراوانی می شود و حاکمیت را مکلف می کنند تا زمینه را برای نظارت عمومی و مطالبات مردمی فراهم آورد. این پژوهشگر اشاره کرد: بعنوان سومین رویکرد، چینی ها حکمرانی داده را تَبَعی می دانند و ذیل سلطه یا حاکمیت سایبری [Cyber Sovereignty] طرح می کنند. نگاه غالب ایشان، امنیت ملی است و نقطه شروع حکمرانی داده را تعیین شاخص حساسیت داده می دانند و بیش از به گردش درآوردن داده بر روی حفاظت از داده تاکید دارند. در این رویکرد، حفاظت از داده، نه ذیل حریم خصوصی بلکه ذیل امنیت ملی تعریف می شود. در ادامه مدیر گروه حکمرانی فضای مجازی مرکز رشد درباب آینده حوزه حکمرانی داده اضافه کرد: بسته به رویکرد اتخاذ شده، ما در آینده شاهد پیشرفت در زمینه های مختلف خواهیم بود. پیش بینی می کنم در رویکرد های سوسیالیستی شرقی، استانداردهای طبقه بندی داده پیشرفتگی فراوانی پیدا کند، در این رویکرد، مفهوم حساسیت داده تعیین کننده حدود مجاز گردش داده است. به همین سبب استانداردها و تکنولوژی های طبقه بندی داده از طبقه بندی های عمومی به طبقه بندی های تخصصی و جزئی توسعه پیدا خواهدنمود و ما شاهد شکل گیری رگولاتورهای تخصصی جهت سنجش حساسیت داده های عمومی و یا داده های شخصی غیرخصوصی خواهیم بود. وی ادامه داد: در رویکرد های لیبرالیستی غربی که بازار محوریت دارد، شاهد مدلهای جدید درآمد و سود خواهیم بود که از گردش داده درون زیست بوم ملی و جهانی شکل خواهد گرفت. همین طور فناوریهای جدید نظیر اینترنت اشیا و هوش مصنوعی و نسل پنجم ارتباطات به کمک این مهم آمده و سرعت و قدرت گردش اطلاعات در زیست بوم داده را توسعه خواهند داد. رویکرد ناسیونالیستی در حکمرانی داده نیز با چالش های بیش از پیش صیانت از داده دست وپنجه نرم خواهد کرد، ظهور شبکه استارلینک و ساقط شدن بسیاری از ظرفیت های نظارتی GDPR، نمونه ای از این چالش هاست. آزادی با بیان تعدادی از اقدامات صورت گرفته جهت تقویت حکمرانی داده در داخل کشور، اظهار داشت: اگر سمت رویکرد های غربی حرکت نماییم، بایستی زمینه را برای حفاظت از داده های شخصی و همین طور گردش داده و انضباط آن فراهم آوریم؛ تا آن نقطه فاصله زیادی داریم از تامین زیرساخت های حفاظت از حریم خصوصی نظیر رمزنگاری گرفته تا طراحی و اجرای سازوکارهای نظارت بر زیست بوم داده. شاید بتوان اشاره نمود که طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات که در آذر سال ۹۹ به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده است، طرحی پیشرفته است و امیدواریم اجرائی هم بشود. اگر سمت رویکرد های شرقی بیاییم ضرورتاً بایستی سازوکارهای سنجش حساسیت داده و رگولاتورهای تخصصی را در کشور توسعه دهیم که به نظر بخش هایی از طرح صیانت از حقوق کاربران با همه اشکالاتش به این مساله می پرداخت. درمجموع هنوز حکمرانی داده بصورت رسمی در نظام حقوقی و قانونی ما به رسمیت شناخته نشده است و خلأهای جدی دراین زمینه داریم. چالشهای آینده ایران در حکمرانی داده آزادی به موضوع آینده حکمرانی داده در ایران اشاره نمود و اضافه کرد: ما در ایران چالش های جدی برای حکمرانی داده خواهیم داشت، از طرفی زیست بوم داده در زمینه های متنوعی خصوصاً در بخش خصوصی و در وضعیت خلأهای قانونی نظیر حقوق مالکیت معنوی، حریم خصوصی و … به نحو غیر منضبطی طی دهه گذشته شکل گرفته است و هرگونه اقدام آتی در جهت ساماندهی به این زیست بوم، سبب نارضایتی و اعتراض بخش خصوصی خواهد بود که از این بی انضباطی حداکثر بهره و انتفاع را از داده های شخصی و حتی خصوصی مردم کشور می برد. وی ادامه داد: از طرف دیگر با خیزش و رستاخیز داده خصوصاً با بسط همه جانبه فضای مجازی، ضرورتاً نیازمند یک محیط منضبط برای ادامه حیات این زیست بوم خواهیم بود و ناگزیر از ایجاد زیرساخت های تامین حریم خصوصی و زیرساخت های جریان و به گردش درآمدن داده، در کشور خواهیم بود. زیرساخت هایی که هم حقوق مردم را تامین می کند و هم بازار را برای عملکرد پویا خویش مبتنی بر تبادل داده آماده می سازد.
منبع: gomap.ir
این مطلب Go Map را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط در نقشه
نظرات بینندگان نقشه در مورد این مطلب